Sinds begin januari 2019 geven spijbelende leerlingen in België het goede voorbeeld tijdens hun wekelijkse klimaatmars op donderdag in Brussel.
Als we een betere toekomst willen, moeten we daar samen aan werken en nu actie ondernemen. Die acties beperken zich niet alleen tot het licht uitdoen wanneer je een kamer verlaat, maar kan je zelfs verder doortrekken naar innoverende bouwtechnieken, nieuwe materialen en duurzame woontrends.
Wij spraken met Jan Jughmans, Director bij FISA, en zetten de zeven grote ecologische woontrends voor 2019 voor je op een rijtje.
1. Slim bouwen - “Smart building is een verzamelnaam voor alle nieuwere bouwtechnieken waarbij efficiëntie het codewoord bij uitstek is”, vertelt Jan Jughmans. “Zo is er BIM, het Building Information Model. Hier verzamelen alle verschillende partijen, die deel uitmaken van het bouwproces, hun informatie in een database die iedereen kan raadplegen. Maar denk bijvoorbeeld ook aan 3D-printing en scanning, twee technieken die een getailleerde uitvoering van het bouwproces kunnen realiseren en tegelijkertijd meer creativiteit en last-minute aanpassingen mogelijk maken. Smart building wil echter ook zeggen: bouwen op een meer bewuste, duurzame en energiezuinige manier. Circulair bouwen is hiervoor een goed voorbeeld. Het idee hier is dat we grondstoffen slim inzetten, zodanig dat we ze oneindig kunnen gebruiken en hergebruiken in een gesloten kringloop.
Wie echt duurzaam wil wonen, moet dus niet alleen energie-efficiënt bouwen, maar ook circulair. Zo kan wanneer nodig alles worden gedemonteerd en nadien hergebruikt en gerecycleerd worden .”
2. Laat het gras maar groeien - Appartementen in België zijn op twee jaar tijd gemiddeld 10 procent kleiner geworden. Twee jaar geleden was een nieuwbouwappartement nog zo’n 85 vierkante meter groot, vandaag is dat er gemiddeld 75. Daarnaast woont ook meer dan de helft van de wereldbevolking in een stad, waar alleenstaande huizen met een tuin steeds zeldzamer worden. “Er wordt ingeboet op twee belangrijke zaken: ruimte en groen”, aldus Jughmans..
“Wie de klassieke romantische achtertuin niet tot zijn beschikking heeft gaat hierdoor op zoek naar alternatieven. Met een beperkte buitenruimte zijn we verplicht om creatief na te denken over de integratie van groen. Misschien is er plaats voor een pluktuin op het terras of zijn er tuinmuren die zich lenen voor kruipplanten of indirecte verlichting. We zien ook steeds meer groendaken in het straatbeeld opduiken.
Daken begroeid met planten in het midden van de stad. Dat is niet alleen mooi om te zien, het zorgt ook voor heel wat ecologische voordelen: biodiversiteit, een verhoogde levensduur van het dak, betere isolatie en een absorberend effect wat geluidsoverlast ten goede komt.”
3. De buitenkant telt ook mee - Jughmans haalt aan dat vandaag veel huizen in Vlaanderen nog steeds niet of onvoldoende geïsoleerd zijn. Daarnaast is er ook bij velen nog geen energiezuinige verwarmingsinstallatie aanwezig. Deze tendens betreft vooral huizen die zijn gebouwd voor 1995. “Vroeger werd er vaak weinig belang geschonken aan de samenstelling van de buitenschil en ging alle aandacht naar hoe de woning eruitzag en naar de afwerking.
De manier waarop we bouwen en renoveren is op tien jaar tijd dus drastisch geëvolueerd. We merken dat met de huidige normen, de aandacht voor het milieu en de invloed van het energieverbruik op het prijskaartje van een woning (niet isoleren kost je jaarlijks honderden euro’s) er nu wel degelijk aandacht geschonken wordt aan een goede buitenschil en een laag energieverbruik vooraleer te starten met de inrichting.”
4. Huisje, gedeeld tuintje… - Zoals we eerder aanhaalden met de groendaken in steden, wonen mensen steeds dichter op elkaar en hebben we daardoor meer dan ooit behoefte aan een oase van groen en rust in de stad. “Deze trend stopt echter niet bij kleine parken, verticale begroeiing of daktuinen”, zegt Jughmans.
. “Er zijn ook kantoren die stedelijke boerderijen herbergen waar de CO2-uitstoot van mensen omgezet wordt in zuurstof geproduceerd door planten. Maar nog een andere trend is co-gardening. Collectief tuinieren is in volle evolutie en lost niet alleen het ruimteprobleem op, het zorgt ook voor contact met buurtbewoners en versterkt hierdoor het gemeenschapsgevoel.
Bovendien zijn deze tuinen economisch voordelig voor lokale overheden aangezien de aanleg en het onderhoud ervan goedkoper is dan dat van parken. Behalve een moestuin kan een gemeenschappelijke tuin worden uitgerust met bijvoorbeeld bijenkasten, insectenhotels of een picknick- en speeltuin.”
5. Puur natuur - Met materialen zoals vlas, hennep, bamboe, rotan, jute en vilt halen we de natuur letterlijk in huis. Dit oogt niet alleen mooi en groen, er hangt ook vaak een ecologische en economische waarde aan vast. Zo zal een kurkvloer bijvoorbeeld helpen om te isoleren en kunnen deze materialen nadien opnieuw opgenomen worden in de natuurlijke kringloop.
“Om dit duurzaam materiaalgebruik te stimuleren, lanceerde de gewesten van ons land vorig jaar op BATIBOUW een instrument om de milieu-impact van een gebouw of huis te berekenen op basis van materiaalkeuzes”, licht Jughmans de trend nader toe. “Op de website www.totem-building.be kan je zelf aan de slag met deze tool, maar nog beter is het om je architect hier tijdig over aan te spreken en zo samen duurzame keuzes te maken. Let wel op dat niet enkel bio-ecologische materialen duurzaam kunnen zijn, ook traditionele bouwmaterialen kunnen deze duurzame kwaliteit bevatten, bijvoorbeeld door hun lokale of energie-efficiënte productieproces.
Kijk hiervoor naar labels zoals het Natureplus-label voor bouwelementen of het FSC- of PEFC-keurmerk voor duurzaam hout.”
6. Samenhokken - Dat de jongeren het goede voorbeeld geven, is ook op de vastgoedmarkt te merken. “Jongeren hechten steeds minder belang aan bezit”, verklaart Jughmans. “Ze willen hun vrijheid behouden, de wereld rondreizen. Net als in de kantoormarkt met de opkomst van coworkingplekken, zal de vastgoedmarkt ingrijpend moeten veranderen om op hun noden in te spelen. Naast de klassieke eengezinswoning of appartement ontstonden de laatste jaren dan ook heel wat nieuwe woonvormen waarbij aan woningdelen wordt gedaan.
Zoals een gemeenschapshuis, co-wonen of wooncoöperatieven. Het eerste type van samenhuizen, een gemeenschapshuis, wordt meestal door studenten of jongvolwassenen gebruikt om tijdelijk op een betaalbare en meer sociale manier in de stad te wonen. Ze wonen in hetzelfde pand en hun privéruimte beperkt zich tot een kamer en/of badkamer. Daarnaast is er co-wonen dat niet alleen in de stad, maar ook op het platteland zijn intrede doet. Daarbij bundelen gezinnen of iets oudere mensen de krachten. Terwijl ze autonoom wonen, delen ze zaken zoals een tuin, een wassalon of een grotere ontspanningsruimte.
Nog een stapje verder gaan de Community Land Trusts (CLT’s). Doordat CLT de grond aankoopt en beheert, wordt een kwalitatieve woning een stuk betaalbaarder. Aangezien de CLT wordt bestuurd als een gemeenschappelijk goed, zorgt het systeem ervoor dat de inkomsten terug naar de bewoners vloeien. Ze zijn niet langer alleen de klant maar ook de aandeelhouder.”
7. Tropisch paradijs - Door je muren bij het bouwen of verbouwen in een witte of beige tint te schilderen, weerkaatsen deze zonlicht. Hierdoor kan je jouw ruimtes opwarmen met de meest natuurlijke energie die er is. “Daarnaast past deze witte basis uitstekend bij de Scandinavisch, landelijke trend die we meer en meer zien verschijnen”, zegt Jughmans. “Bij deze woontrend zorgen natuurlijke en pure materialen voor een oase van rust in je interieur. Een ander blijvertje is de jungle-trend. Hier haal je de natuur letterlijk in huis. In 2019 gaat dat nog een stapje verder dan alleen een urban jungle van plantengroen. Behang met een natuurprint van vogels, vlinders, bloemen en bladeren toveren je ruimte om tot een tropisch paradijs. Afwerken doe je met (goudkleurige) accessoires in de vorm van palmen en dieren.”
